چهارمین نشست تمام اعضای حزب در هفدهمین کنگره که 5 ماه پیش در پکن با نتیجه‌گیری مشخص و اعلام شده، به پایان رسید هم مرموز بود. در حقیقت، بزرگ‌ترین نشست سالانه حزب کمونیست چین که در آن تصمیم‌‌های مهم سیاسی و شخصی گرفته شد، با داستان‌های شرلوک هولمز که مهم‌ترین سرنخ در آنها اتفاق نمی‌افتد و همه را منتظر می‌گذارد مقایسه شد؛ یعنی سگ نگهبان در شب قتل پارس نکرد.
در این نشست مرموز، سرنخ معما یعنی اینکه چه کسی رئیس‌جمهوری آینده چین خواهد شد، به دست نیامد. شی جین پینگ، مردی که به‌عنوان محتمل‌ترین گزینه برای جانشینی هو جین تائو، رئیس‌جمهوری چین به شمار می‌رفت، حتی به‌عنوان معاون رئیس کمیته نظامی آن کشور هم انتخاب نشد و به این ترتیب گمانه‌زنی‌ها درست درنیامد.
در 5 سال گذشته، هو جین تائو ریاست کمیته نظامی چین را بر عهده داشت. این کمیته اهرم قدرت مهمی در چین محسوب می‌شود که از طریق آن، حزب کمونیست کنترل نیروهای مسلح آن کشور را بر عهده دارد. ارتقای مقام به معاونت ریاست این کمیته، به‌طور گسترده گام مهمی در روند پیچیده و مبهمی به شمار می‌آید که از طریق آن، حزب کمونیست رهبر آینده خود را انتخاب می‌کند. انتخاب هو جین تائو به همین مقام، 3سال پیش در نشست تمامی اعضای حزب کمونیست و قبل از اینکه وی در سال جاری میلادی به سمت دبیرکلی حزب برسد، اعلام شد.
به‌دلیل اینکه جانشین رئیس‌جمهوری لزوما توسط رهبران مهمی مانند مائو زدونگ و دنگ شیائوپینگ سازمان دهی و هماهنگ شده بود و مسیر رسیدن هو جین تائو به قدرت به همین روال و سنت بود از سوی کارشناسان سیاسی چین پیش‌بینی شده بود که جانشین هوجین‌تائو هم به همین شیوه انتخاب شود.
در حقیقت، اعضای میان‌پایه و سطح پایین حزب کمونیست باید درباره این روند قضاوت می‌کردند. تاکنون شی جین پینگ، معاون رئیس‌جمهوری کنونی چین، به همان مقام و القابی رسیده است که هو جین تائو آنها را طی کرده بود. ناکامی شی جین پینگ برای رسیدن به پست کمیته نظامی چین در هفته گذشته، موجب داغ شدن و بالا گرفتن بحث‌ها میان کارشناسان چین درباره آینده وی شده است. احتمالا هم‌حزبی‌های شی جین پینگ و کاندیداهای دیگر نیز برای رسیدن به این مقام مهم تلاش می‌کنند.
انتظار می‌رود هو جین تائو پس از گذشت 2 دوره 5ساله، از مقام دبیرکلی حزب کمونیست و همچنین ریاست‌جمهوری چین در سال 2012 میلادی کناره‌گیری کند. بیشتر حدس و گمان‌ها در مورد اینکه چرا شی جین پینگ ارتقاء مقام نیافته است، به ارتش و اینکه ژنرال‌های ارشد در ارتش آزادیبخش مردمی چین(PLA) احتمالا انتخاب وی را وتو یا باطل کردند، مربوط می‌شود. نداشتن روابط خوب و محسوس با مقامات ارشد نظامی، همچنین نبود صلاحیت و شرایط لازمی که نشان دهد شی جین پینگ از افزایش هزینه‌های ارتش حمایت می‌کند، دلایل حمایت نشدن وی از سوی ارتش آزادیبخش مردمی چین عنوان می‌شود.
دیگر کارشناسان سیاسی اما اظهار داشتند که علت حمایت نشدن شی جین پینگ از سوی ارتش آزادیبخش مردمی چین، احتمالا در شکاف‌های عمیق حزب کمونیست نهفته است که طرفداران هو جین تائو، رئیس‌جمهوری و ون‌جیابائو، نخست‌وزیر چین با افراد به‌اصطلاح کم اهمیت، فرزندان افراد پیشکسوت حزب و یک گروه متحد که تبهکاران شانگهای لقب گرفته است و به جیانگ زمین رئیس‌جمهوری سابق آن کشور پیوستند، به مخالفت پرداختند.
جنب و جوش ناگهانی مذاکرات درباره شی جین پینگ و آینده وی، این دو مسئله یعنی شناخت اندک از عملکرد درونی حزب کمونیست و واقعیت تطبیق حزب با سرعت زیادی که جامعه و اقتصاد چین در حال تغییر هستند را مورد تاکید قرار می‌دهد.
این موضوع در نقد تخصصی پایان نشست حزب منتشر شد. به گزارش خبرگزاری رسمی شینهوا، نقد مذکور این مسئله را بدین صورت عنوان می‌کند: «مشکلات بسیاری در داخل حزب کمونیست وجود دارد که با شرایط جدید و خصوصیت آن مقابله می‌کند؛ در نتیجه خلاقیت، اتحاد و تاثیر‌گذاری حزب در مبارزه با این مشکلات شدیدا تضعیف و صدمه زیادی به روابط میان حزب و مردم و تقویت قوانین آن وارد می‌شود.»
راسل لیق موزز، کارشناس مسائل سیاسی در پکن در این باره می‌گوید: جانشینی ریاست‌جمهوری در چین، توافقی انجام شده که به هر وسیله‌ای صورت بگیرد، نیست. تمام روندهای جانشینی قدرت، طبق برنامه به پیش نمی‌روند. موزز تصریح کرد: در واقع، هیاهویی که بر انتخاب نشدن شی جین پینگ تاکید دارد، در هر صورت از بین خواهد رفت.
وی به این امر اشاره می‌کند که مقامات ارشد حزب کمونیست هنوز هم در تلاش هستند تا قوانین مشخص و سفت و سخت و دیگر راهکارها را در مورد جانشین ریاست‌جمهوری به مرحله اجرا درآورند. موزز گفت: آنها همگی با این موضوع موافقند که مشکلی وجود دارد اما نمی‌توانند در مورد چگونگی حل این مشکل یا اینکه از کجا باید آغاز کرد، به توافق برسند.
وی افزود: من در حزب کمونیست، هیچ نشانه‌ای از بی‌صبری در مورد این موضوع نمی‌بینم. اگر این مسئله در مدت یک سال حل نشده باقی بماند، قضیه مهمی می‌شود. به هر حال برای دریافت خبرهای تکان‌دهنده بعدی از چین، باید آماده بود.
تایم-22 سپتامبر 2009
